Verliezen en terugkrijgen

Vandaag hebben Luuk en ik een intensieve tocht door Praag gemaakt. We begonnen bij de Lobkowicz Collections, een museum in een prachtig paleis op de burcht in Praag. De mannelijke Lobkowicz’en waren zo’n vierhonderd jaar kanselier in Bohemen namens de Habsburgers. Tien generaties droegen de titel Prins van Bohemen. Ze hadden meer dan tien paleizen en burchten in hun bezit, ze kochten kunst, antiek, enorme serviezen en lieten beroemde kunstenaars hun bezit vereeuwigen. Ze nodigden ook grote componisten uit. Van Beethoven droeg zijn symphonie no 3 Eroica op aan de Prins van Lobkowicz; het handschrift ligt in de expositie. De culturele rijkdom en het bezit van de familie zijn verbijsterend. Maar na zoveel eeuwen keerde het tij; in 1918 raakte de familie de adellijke titels al kwijt en in 1938 kwam Hitler naar Tsjechoslowakije. De familie vluchtte naar Engeland en verloor alle bezit. In 1945 kregen ze alles weer terug, maar drie jaar later kwamen de communisten aan de macht; ze raakten opnieuw alles kwijt.

Pas in 2002 krijgen de familie en de nazaten het bezit weer terug. Ze richten een geweldig museum in met hun mooiste stukken, in hun mooiste paleis op de burcht van Praag. Geen wrok, maar een geschenk van cultuur aan de stad Praag. Met elke dag om 13.00 uur een concert van een uur. Bijzonder om ook dat mee te maken.

In het Museum van het Communisme gaat het ook over verlies en terugkrijgen. Een indringend verhaal over hoe de communisten de macht grepen en weer kwijtraakten. En hoe een volk zijn vrijheid weer terugkreeg. Onder meer door toedoen van Havlac Havel, de latere president van Tsjechië.

Op een steenworp afstand van het Wenceslasplein met het beroemde ruiterstandbeeld, staat een prachtig jaren-dertig complex met onder meer een winkelpassage en een bioscoop. Het pand was eigendom van de grootvader van Havlac Havel. Ook kleinzoon Havel kreeg het pand terug. Hij gaf David Cerny opdracht een beeld te maken onder de koepel in de passage. Het is de heilige Wenceslas te paard. Maar het paard waar de stoere ridder op zit, is omgekeerd; de poten steken in de lucht. Je kunt kwijtraken en terugkrijgen, maar er is altijd iets dat definitief is veranderd.